Ένα βιοκλιματικό σπίτι έχει εκτεταμένο ενεργειακό πλεονέκτημα έναντι της κοινής δόμησης, όχι μόνο διότι καταναλώνει λιγότερη ενέργεια, αλλά διότι κατ’ ακριβολογία χρειάζεται λιγότερη ενέργεια. Αυτό οφείλεται στον έξυπνο και πράσινο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του, ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα το ίδιο το κτίριο να «προσπαθεί λιγότερο» (εξ ου και ο όρος έξυπνο σπίτι) για να επιτευχθούν οι επιθυμητές συνθήκες και τα κατάλληλα ενεργειακά επίπεδα. Τούτο επιτυγχάνεται με φυσική δόμηση, προσανατολισμένη στο μικροκλίμα, αξιοποιώντας τόσο την ηλιακή όσο και τις υπόλοιπες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στη γλώσσα του βιοκλιματικού σχεδιασμού, θα λέγαμε δηλαδή ότι το ιδανικό πράσινο σπίτι έχει βέλτιστη θερμική και οπτική άνεση.
Ο όρος θερμική άνεση αναφέρεται στη δυνατότητα του βιοκλιματικού σχεδιασμού να επιτυγχάνει περισσότερη ψύξη το καλοκαίρι και περισσότερη θέρμανση το χειμώνα, χρησιμοποιώντας και αποθηκεύοντας παθητικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ένα παράδειγμα παθητικής θέρμανσης είναι η χρησιμοποίηση και αποθήκευση της ηλιακής ενέργειας, έτσι ώστε αυτή να αξιοποιείται και για περισσότερες ώρες μέσα στη μέρα (κυρίως το βράδυ) αλλά και για καλύτερη διανομή της στους χώρους του σπιτιού. Αντίστοιχα η παθητική ψύξη μπορεί να επιτευχθεί μέσω αξιοποίησης διαφόρων μορφών ενέργειας όπως ο αέρας (ανοίγματα σπιτιού, ανεμοφράκτες κλπ), η γη (χρησιμοποίηση βλάστησης ή/και επιλογή της με βάση το κλίμα, δόμηση υπόσκαφων ή υμιυπόσκαφων κτηρίων, υπεδάφιο σύστημα αγωγών κλπ) ακόμα και ο προσανατολισμός του κτηρίου.
Ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό των βιοκλιματικών σπιτιών είναι η πολύ καλύτερη θερμομόνωση και ηχομόνωση που τα διακρίνει έναντι των συνηθισμένων κτισμάτων. Με την κατάλληλη γνώση από αρχιτέκτονες στον σχεδιασμό και πολιτικούς μηχανικούς στην εφαρμογή βιοκλιματικού σχεδιασμού, η κατασκευή ενός πράσινου σπιτιού βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με το τοπικό κλίμα (ή μικροκλίμα), αφού βασίζεται σε ειδικές μικροκλιματικές μελέτες, είναι φιλικότερη προς το περιβάλλον, με μικρότερες ενεργειακές απώλειες και πλήρη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Όλα τα παραπάνω μπορούν πολύ εύκολα να καταλήξουν στη μείωση κατανάλωσης των συμβατικών ενεργειακών μορφών (πετρέλαιο, ηλεκτρισμός) στο 40% ενώ μπορούν να φθάσουν ακόμα και στο 80-85% αν ο σχεδιασμός είναι σωστός και οι γεωδαιτικές συνθήκες το επιτρέπουν.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι πέρα από την αδιαμφισβήτητη υπεροχή του πράσινου σπιτιού σε φιλικότητα προς το περιβάλλον, τα παραπάνω πλεονεκτήματα έχουν (σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στα συμβατικά μοντέλα δόμησης) ΜΗΔΕΝΙΚΟ (ή στη χειρότερη περίπτωση, πολύ κοντά στο μηδενικό) κόστος συντήρησης.
Πράσινο σπίτι λοιπόν είναι ένα οικοδόμημα που έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι φιλικό στο περιβάλλον, με έμφαση την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας, του νερού και των οικοδομικών υλικών.
Τα πράσινα κτήρια έχουν πολλά πλεονεκτήματα, όπως ανθεκτικότητα, μειωμένα κόστη ενέργειας, νερού, λειτουργιών και συντήρησης. Μπορεί η κατασκευή τους να κοστίζει περισσότερο, αλλά με τα χρόνια γίνεται απόσβεση των χρημάτων, καθώς το κτήριο έχει χαμηλά λειτουργικά κόστη. Σε περιπτώσεις που έχει γίνει σωστός σχεδιασμός, ο εξοπλισμός μπορεί να κοστίσει το ίδιο ή και λιγότερο από τον συμβατικό.
